Op orgelnieuws is “Tadadie” CD van de maand. De recensie van Jaap Rots op die website is hier opgenomen.
Tadadie heet de cd van Gijs Hendriks en Berry van Berkum. Het is de klanknabootsing van een melodietje. Muziekdocenten zingen er ritmes mee voor aan hun leerlingen. Je zingt het als je de tekst even niet weet.
Berry van Berkum (1960) is organist van de Antonius van Paduakerk in Nijmegen. Gijs Hendriks (1938) is een internationaal bekende jazz-musicus. Ze treden sinds 2001 samen op. Alle composities op de cd zijn van Hendriks.
Tadadie is een cd waarbij je na het eerste beluisteren een tijdje flink sprakeloos van bent. Het is schrikken, genieten, herkennen, verbazen. ,,Tadadie, denk je dan en zet de cd nog eens op. s Avonds laat gaat deze cd er beter in dan s morgens vroeg.Bij de tweede keer luisteren maakt de verbazing plaats voor bewondering. De schrik maakt plaats voor geluk. Op de cd Tadadie staat onvervalste jazzmuziek. Deze keer geen piano als akkoordinstrument, maar een orgel. Concreter: het is een orgel dat vrijwel elke orgelliefhebber kent: het Adema-orgel van de Dominicanenkerk in Zwolle.
Het eerste nummer heet Tadadie. Lang aangehouden akkoorden op het orgel, waardoorheen de saxofoon zich dromerig een weg baant. Lang tijd om weg te dromen heb je niet. Het volgende nummer ‘Change the backing 1’ (verander de achtergrond) doet precies wat de titel belooft. Het orgel begint zacht met een paar achtvoeten, maar nar verloop van tijd gaan alle registers open. Daarna neemt het orgel weer terug, om te eindigen in een fluisterzachte passage van Viola en Celeste met de zwelkast dicht.
Een orgel biedt mogelijkheden die een piano niet heeft. Een piano, het jazz-instrument bij uitstek, heeft geen soloregisters heeft. In Joy komt bij het beluisteren een groot deel van de vreugde van de van de cornetsolo. Nee, niet het plaatsinstrument, Berry van Berkum laat het orgel meeswingen. Kom daar eens om. In het nummer Chamberjazz gebeurt iets soortgelijks. Na een intro van de tongwerken van Adema lijkt het wel of je twee saxofoons hoort.‘Bluesy slow heeft langzame start, maar wat wil je met een nummer met zo’n titel. Van sommige elektronische orgels zeggen ze wel eens dat het net als een echt pijporgel klinkt. Hier gebeurt het omgekeerde. Aan het eind ‘Bluesy slow’ ervan klinkt het de bijna honderdjarige Adema als een hammondorgel. Slagwerk en basje maken de sfeer compleet.
Hurry up (schiet op) gaat lekker up-tempo. Dit is echte jazz. Je zou het orgel buiten moeten zetten op een zwoele zomeravond. Dan zou je tot diep in de nacht blijven staan luisteren. Aan het einde van de cd maken Hendriks en Van Berkum het de luisteraar nog knap lastig. Atonaal stukje is – na een begrijpbare opening – een erg vrije improvisatie en inderdaad, atonaal en extreem. J.U.M.S. is heel erg verstild en spannend, met zo nu en dan een klankeruptie. Daar moet je wel naar luisteren, al snap je niet alles.
Inmiddels draait de cd al een paar dagen vrijwel onafgebroken in de cd-speler van mijn werkkamer. Ik ben helemaal verkocht. Je blijft nieuwe dingen horen. Klein nadeel: de sax is nogal luid opgenomen en drukt daarmee het orgel naar de achtergrond. Gelukkig heeft zoals gebruikelijk in de jazz het orgel zo nu en dan een solo. Goedmaker is het feit dat de dispositie van het orgel in het boekje staat. Een foto van het orgel ontbreekt. In het boekje staat een soort recensie waarin Jos van der Wulp, die de luisterende leek tips op een enthousiaste manier tips geeft om de muziek op de cd beter te doorgronden.
Hendriks en Van Berkum staan op een klein fotootje op de achterkant van het boekje. Dat is te bescheiden, want ze musiceren groot en groots. Wie enige affiniteit met jazz heeft, moet deze cd beslist eens proberen. Luisteren en nog eens luisteren. Niet s’ morgens of s middags maar s avonds bij een glas wijn of iets sterkers. Gelukkig zijn de avonden deze tijd van het jaar lang. Tadadie.
Jaap Rots.
Kijk hier voor een artikel op deze website. Of gebruik het contact formulier de contact pagina om de CD te bestellen.
Bron: Orgelnieuws.nl